เพราะการหกล้มคืออุบัติเหตุอันดับต้น ๆ สำหรับ Gen ยัง Active 50+ แล้วจะทำอย่างไรเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดขึ้น? สิ่งแรกที่ทำได้โดยไม่ต้องรอคือการจัดสภาพแวดล้อมรอบตัวผู้สูงอายุให้สะอาด ปลอดภัย และเอื้อต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน รวมทั้งตรวจสอบ 4 จุดสำคัญภายในบ้าน ว่าแต่มีจุดไหนที่เป็นจุดเสี่ยงบ้างไปดูกัน
1. พื้นบ้าน พื้นบ้านที่ลื่น ด้วยสาเหตุเพราะเปียกน้ำ หรือพื้นมันวาว เป็นจุดเริ่มต้นอุบัติเหตุส่วนใหญ่ของผู้สูงอายุ ดังนั้นจึงควรเลือกพื้นกระเบื้องเรียบ ที่ไม่ลื่น ไม่มันวาว มีความหนืด เพื่อป้องกันการหกล้ม รวมทั้งเมื่อฝนตก หรือมีน้ำหกบริเวณพื้นบ้าน อย่าปล่อยทิ้งไว้เด็ดขาด ให้รีบหาผ้ามาเช็ดทำความสะอาดให้แห้งทันที ระวังพื้นบ้านต่างระดับ และควรจัดวางของให้เป็นระเบียบ เพื่อให้ผู้สูงอายุไม่สะดุดและเดินได้สะดวก
2. พื้นห้องครัว ห้องครัวเป็นบริเวณบ้านที่ผู้สูงอายุจะเข้าไปบ่อย เพราะเป็นพื้นที่สำหรับประกอบอาหาร ทำให้พื้นกระเบื้องมีความมันและเสี่ยงต่อการลื่นล้มได้ง่าย จึงควรหมั่นทำความสะอาดคราบมันบริเวณพื้นกระเบื้องให้สะอาด ที่สำคัญควรเก็บของมีคมให้อยู่ในที่ปลอดภัย
3. ห้องน้ำ หากพื้นห้องน้ำเปียกอยู่ตลอดเวลา หรือมีคราบแชมพู ครีมนวด อาจทำให้เสี่ยงต่อการลื่นล้ม ควรดูแลความสะอาดและเลือกพื้นกระเบื้องที่ไม่ลื่น หรือแบ่งโซนห้องน้ำเป็น 2 โซน คือ โซนเปียก และโซนแห้ง โดยทำพื้นที่เรียบเสมอกัน ไม่มีพื้นต่างระดับ ประตูห้องน้ำควรเป็นแบบเลื่อนง่ายต่อการเปิดปิด และควรติดราวจับเอาไว้ในห้องน้ำเพื่อให้ผู้สูงอายุเอาไว้พยุงเดินจะได้ไม่เกิดการลื่น
4. บันได หากห้องนอนของผู้สูงอายุอยู่ชั้น 2 หรือต้องเดินขึ้นลงบันไดอยู่ตลอดเวลา บันไดควรติดยางกันลื่นที่ขอบบันไดเพื่อกันลื่น ปิดมุมแหลมคมของบันได และมีราวจับบันไดทุกขั้น ควรเพิ่มแสงสว่างบริเวณบันไดหรือพื้นที่ต่างระดับให้มองเห็นได้ชัด หากเป็นไปได้ควรจัดห้องนอนผู้สูงอายุไว้ชั้นล่างเพื่อสะดวกในการใช้ชีวิตและไม่ต้องขึ้นลงบันได
แต่ถ้าผู้สูงอายุไม่สามารถเลี่ยงที่จะขึ้น-ลงบันไดได้จริง ๆ ปัจจุบันก็มีนวัตกรรมสุดเจ๋งอย่าง ‘StairSteady’ หรือราวพยุงสำหรับผู้สูงอายุ ที่ได้รับการออกแบบมาให้มีด้ามจับสำหรับช่วยพยุงตัวเพื่อขึ้นบันไดให้ง่ายขึ้น ป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ อีกทั้งยังทำให้ผู้สูงอายุสามารถช่วยเหลือตนเองเพื่อใช้ชีวิตประจำวันได้มากที่สุด ลดภาวะพึ่งพิงผู้อื่นให้เกิดขึ้นสั้นที่สุด และที่สำคัญคือเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุให้ดีขึ้น
จุดเริ่มต้นของนวัตกรรม ‘StairSteady’
‘StairSteady’ ราวจับช่วยพยุงขึ้นบันไดนี้ผลิตในแคนาดาโดย Hillz Tech Ltd StairSteady เป็นนวัตกรรมที่เกิดขึ้นจากแนวคิดของหญิงสาวชาวอังกฤษ Ruth Amos ขณะที่เธอมีอายุเพียง 19 ปี โดยแก้ปัญหาอย่างชาญฉลาด ลดทอนเก้าอี้ขนาดใหญ่ให้เหลือเพียงด้ามจับเพียงชิ้นเดียว เหมาะสำหรับผู้สูงอายุที่ยังพอมีแรงเดินขึ้นบันไดได้ แต่ต้องการหลักที่มั่นคงในการช่วยพยุง ด้ามจับมีกลไกที่ติดตั้งเข้ากับผนังด้านข้าง เมื่อมีแรงกด ด้ามจับจะเคลื่อนที่ขึ้นหรือลงอย่างช้า ๆ ช่วยประคองผู้สูงอายุโดยไม่ต้องพึ่งพาไฟฟ้าหรือแหล่งพลังงานใด ๆ เลย
รูปภาพจาก : https://www.dop.go.th/th/know/15/630 (กรมกิจการผู้สูงอายุ)
กลไกการทำงานของ ‘StairSteady’
นวัตกรรม ‘StairSteady’ มาพร้อมกลไกการล็อกสุดอัจฉริยะที่ทำให้ผู้สูงอายุสามารถออกแรงเพื่อขึ้นหรือลงบันไดได้อย่างมั่นคง สำหรับการใช้งานก็เรียบง่ายไม่ซับซ้อน เพียงจับราวออกมา ใช้ 2 มือยกขึ้นไปที่ตำแหน่งแนวนอนขนานกับลำตัว แล้วดันราวขึ้นจนสุดแขน เมื่อหยุดผลัก ‘StairSteady’ จะมีกลไกล็อคเข้าที่ทุกครั้ง แล้วค่อย ๆ เคลื่อนที่ต่อจนถึงบันไดขั้นบนสุด ราวจับนี้สามารถรับน้ำหนักได้ประมาณ 225 ปอนด์ หรือ 102 กิโลกรัม จึงให้ความมั่นคงทุกก้าวที่เดิน
รูปภาพจาก : https://mobilityscotlandltd.co.uk/product/stairsteady/ (Mobility Scotland)
พยุงขึ้นได้-พยุงลงได้ ไม่เป็นปัญหา
‘StairSteady’ ออกแบบมาให้แข็งแรง สามารถรองรับน้ำหนักตัวเมื่อเดินลงได้ดีโดยที่ราวไม่ไหลลื่น พับ หรือหัก วิธีใช้งานก็ใกล้เคียงกับเดินขึ้น เพียงแต่กลับกันเล็กน้อย คือ เมื่อจะเดินลงต้องยกราวขึ้นขนานลำตัวแล้วถอยกลับไปด้านหลังเล็กน้อย จากนั้นจึงยืดแขนดันไปข้างหน้าพยุงตัวลงมาทีละขึ้น ทุกครั้งที่หยุดราวจะล็อคอัตโนมัติจึงไม่ต้องกังวลว่าราวจะไหลลง
ความน่าสนใจของราวพยุงนี้คือ ไม่เพียงใช้งานได้ดีกับผู้สูงวัยเท่านั้น ยังสามารถปรับใช้ได้กับผู้บาดเจ็บที่ใช้แขนได้ข้างเดียว หรือผู้พิการที่ต้องใช้ตัวช่วยพยุงขึ้น-ลง บันได เพียงมีสิ่งนี้ก็ทำให้การใช้ชีวิตด้วยตัวเองง่ายขึ้นและปลอดภัยอย่างแน่นอน
ด้วยความเจ๋งของตัว ‘StairSteady’ เช่นนี้เอง จึงทำให้การขึ้นลง-บันได ไม่ใช่เรื่องยากเกินตัวสำหรับผู้สูงอายุอีกต่อไป
เอกสารอ้างอิง: กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564, มีนาคม, 5). stairsteady ราวพยุงผู้สูงวัยขึ้น-ลงบันไดไม่กลัวตก. (2567, เมษายน, 18) https://www.dop.go.th/th/know/15/630 กรมอนามัย. (2566, มิถุนายน, 16). กรมอนามัย ห่วงสูงวัยลื่นล้ม เสี่ยงอันตราย แนะเช็ก 4 จุดภายในบ้าน. (2567, เมษายน, 18) https://multimedia.anamai.moph.go.th/news/160666/