เพราะการทำความสะอาดช่องปากเป็นหนึ่งในกิจวัตรประจำวันของทุกคน และการแวะไปเช็กสุขภาพฟันกับหมอฟันเป็นระยะ ก็จะช่วยให้ ฟันยังดี ตั้งแต่เด็กจนเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ ยิ่งเมื่ออายุมากขึ้น ยิ่งต้องใส่ใจ เพราะหากละเลย ผลที่เกิดขึ้นไม่ใช่แค่ฟันไม่สะอาด มีกลิ่นปากแล้วจบเท่านั้น แต่ ฟันไม่ดี จะนำไปสู่ความเสี่ยงที่มากกว่านั้น !
มาดูกันว่า ถ้าผู้สูงอายุดูแล ‘ฟัน’ ไม่ดี จะเสี่ยงอะไรเพิ่มบ้าง ?
1. เสี่ยงฟันผุ เหงือกอักเสบ บวม ฟันโยก
ถ้าผู้สูงอายุคนไหนทำความสะอาดช่องปากและฟันได้ไม่ดี เชื้อโรคที่หลงเหลืออยู่บนผิวฟัน ซึ่งเรียกว่าคราบจุลินทรีย์หรือขี้ฟัน ก็จะปาร์ตี้กันอย่างสนุกสนาน ด้วยการย่อยสลายอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล แล้วปล่อยกรดออกมากัดกร่อนฟันจนผุในที่สุด ไม่เพียงเท่านั้น เชื้อโรคเหล่านี้ยังทำอันตรายต่อเหงือกและอวัยวะรอบ ๆ ฟันของผู้สูงอายุ จนเกิดอาการเหงือกอักเสบ บวม เป็นหนอง ฟันโยก เเละอื่นๆ ได้อีกด้วย¹
2. เสี่ยงควบคุมโรคเบาหวานได้ยากขึ้น
มีงานวิจัยมากมายที่พบว่า โรคเบาหวานและโรคเหงือกอักเสบมีความสัมพันธ์กัน โดยผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน จะมีความเสี่ยงเป็นโรคเหงือกอักเสบ และเป็นตัวกระตุ้นให้ยิ่งอักเสบมากขึ้น¹
ในทางกลับกัน สำหรับผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานอยู่แล้ว หากไม่ดูแลสุขภาพช่องปากให้ดี ก็จะควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ยากขึ้น และส่งผลต่อการรักษาโรคเบาหวานโดยรวม ดังนั้น มาดูแลสุขภาพช่องปากตั้งแต่ตอนนี้ก็ยังไม่สาย
3. เสี่ยงต่อการเกิดโรคทางระบบ²
ผลการศึกษาวิจัยในปัจจุบันพบความเกี่ยวข้องกันระหว่างโรคปริทันต์กับโรคทางระบบ หลายโรค เช่น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคของระบบสมองและประสาท เช่น โรคอัลไซเมอร์ โรคเกี่ยวข้องกับการอักเสบของข้อต่าง ๆ ของร่างกาย เป็นต้น เป็นอันตรายต่อผู้สูงอายุแบบสุด ๆ
4. เสี่ยงเป็นมะเร็งช่องปาก
ผู้สูงอายุที่ยังมีไลฟ์สไตล์สุดเหวี่ยงอย่างการสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงการละเลยเรื่องสุขภาพช่องปาก ปล่อยให้ฟันหัก บิ่น แตก คม จนระคายเคืองเหงือก กระพุ้งแก้ม ลิ้น หรือเพดานปาก บ่อย ๆ จะเพิ่มความเสี่ยงการเป็นมะเร็งในช่องปาก¹
นอกจากจะอยากให้ผู้สูงอายุทุกท่านดูแลสุขภาพให้ดีแล้ว อยากให้ดูแลสุขภาพช่องปากกันให้ดีด้วย เพราะถ้า #ฟันยังดี จะนำมาซึ่งความสุขในชีวิตหลายๆ ด้านอย่างไม่น่าเชื่อ ว่าแต่จะทำอย่างไรให้สุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุแข็งแรงไปอีกนานแสนนาน
มี ‘คาถา 5 ส.’³ มาฝาก ท่องจำให้ขึ้นใจแล้วนำไปปฏิบัติ จะช่วยให้ฟันแข็งแรง สดชื่นสดใสรับปีใหม่ได้อีกยาว ๆ
ส.สะอาด : สุขจากการที่ได้มีฟันสะอาด เพราะแปรงฟันด้วยสูตร 2-2-2 คือแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2 นาที และงดกินหลังแปรงอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
ส.สงบ : สุขจากการที่เราแปรงฟันอย่างน้อย 2 นาทีทุกวัน ช่วงเวลาสั้น ๆ ที่ได้ฝึกสมาธิ และจดจ่อกับการดูแลตัวเอง สงบสุขและดีต่อใจ
ส.สบาย : สุขภาพช่องปากและฟันดี ชีวิตก็สดใส ใช้ชีวิตสบาย ผู้สูงอายุท่านไหนอยากกินอะไรก็ตามใจปากได้ไม่ยาก เพราะฟันยังดี
ส.สง่า : งามสง่า ด้วยความมั่นใจ เพราะฟันเรายังดี แข็งแรง ยิ้มสวย
ส.สนุก : มีฟันยังดี ก็ไม่มีอาการเจ็บป่วยกวนใจ ไม่ปวด ไม่เสียวฟัน ทำอะไร ๆ ก็สนุกไปหมด
ผู้สูงอายุท่านไหนอยากมีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรง อย่าลืมทำตามและแชร์คำแนะนำ ‘คาถา 5 ส.’ ให้คนที่ห่วงใย
ข้อมูลโดย : กรมอนามัย
เอกสารอ้างอิง 1. กรมอนามัย. (2563,ตุลาคม, 26).ดูแลฟันไม่ดี เสี่ยงอะไรบ้าง. (2566, พฤศจิกายน, 26) https://multimedia.anamai.moph.go.th/infographics/funyoungdee-dental-medical-condition/ 2. กรมอนามัย. (ธันวาคม, 26).การสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก ประตูสู่สุขภาพที่ดีในทุกช่วงวัยของชีวิต (หน้า 24).(2566, พฤศจิกายน, 26) https://nutrition2.anamai.moph.go.th/web-upload/6x22caac0452648c8dd1f534819ba2f16c/filecenter/Additional/UI/oralcare.pdf 3. กรมอนามัย. (2563,ตุลาคม, 26). คาถา 5 ส. ท่องไว้สุขภาพดี (หน้า 24).(2566, พฤศจิกายน, 26) https://multimedia.anamai.moph.go.th/infographics/funyoungdee-day-of-older-persons/
NP-TH-NA-WCNT-230025