‘โรคไม่ติดต่อ’ เป็นโรคยอดฮิตของผู้สูงอายุ จากรายงานปี 2565 โดยกระทรวงสาธารณสุข ในระบบ Health Data Center พบว่า ปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุส่วนใหญ่เจ็บป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อ
อันดับ 1 โรคความดันโลหิตสูง 46.06%
อันดับ 2 โรคเบาหวาน 21.12%
อันดับ 3 โรคหลอดเลือดสมอง 2.43%
เหตุผลที่ต้องตระหนักถึงเรื่องนี้ เพราะโรคไม่ติดต่อเป็นโรคที่ใคร ๆ ก็อยากหนีห่าง เนื่องจากเป็นแล้วไม่หาย และมีการดำเนินของโรคที่เป็นไปอย่างช้า ๆ ผู้ป่วยต้องเข้ารับการรักษาที่ต่อเนื่องยาวนาน ส่งผลกับชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก นอกจากนี้โรคไม่ติดต่อยังเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร
รู้จักและเข้าใจโรคไม่ติดต่อ เพื่อระวังสุขภาพ
โรคไม่ติดต่อ (NCDs, non-communicable diseases) หรือโรคที่ไม่สามารถแพร่กระจายโรคจากคนสู่คนได้ แต่มีปัจจัยเสี่ยงมาจากรูปแบบการใช้ชีวิต โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ผ่านช่วงเวลาทำงานมาก่อน รวมถึงเป็นวัยที่ภูมิร่างกายต้านทานโรคได้น้อยลง ยิ่งต้องดูแลตัวเองเป็นพิเศษ
ยิ่งไปกว่านั้น พฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม เช่น การดื่มสุรา การสูบบุหรี่ การกินอาหารหวาน มัน เค็ม และการไม่ออกกำลังกาย ล้วนเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคต่าง ๆ เมื่ออายุมากขึ้น
- โรคเบาหวาน การที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ทำให้มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง จากภาวะที่ร่างกายไม่ตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลิน และผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ ปัจจัยเสี่ยงของโรคเบาหวานคือ ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การไม่ออกกำลังกาย และการบริโภคแป้งและน้ำตาลที่มากเกินพอดี
- โรคความดันโลหิตสูง มีปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ การบริโภคเกลือและอาหารที่มีไขมันชนิดอิ่มตัวมากเกินไป ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และการไม่ออกกำลังกาย
- โรคหลอดเลือดสมอง มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากภาวะเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และการไม่ออกกำลังกาย
- โรคไตวายเรื้อรัง มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากภาวะเบาหวาน ความดันโลหิตสูง การบริโภคเกลือมากเกินไป ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน และการสูบบุหรี่
- โรคถุงลมโป่งพอง มีปัจจัยการเกิดโรคจากการสูบบุหรี่และบุหรี่ไฟฟ้าเป็นระยะเวลานาน และการสัมผัสมลภาวะทางอากาศ ซึ่งเกิดได้ทั้งในและนอกตัวอาคาร
- โรคมะเร็งปอด มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากการสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน และการสัมผัสมลภาวะทางอากาศ
ดูแลสุขภาพทุกวัน ป้องกันโรคไม่ติดต่อได้
แม้โรคไม่ติดต่อจะเป็นภัยใกล้ตัวที่เกิดขึ้นกับใครก็ได้ แต่หากคุณเป็น Gen ยัง Active ต้องยิ่งใส่ใจ และเข้าใจเรื่องนี้มากยิ่งขึ้น พร้อมดูแลสุขภาพให้ห่างไกลจากโรคของผู้สูงอายุด้วย 6 ปัจจัยสำคัญ ดังนี้
- กินอาหารครบ 5 หมู่ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสหวาน มัน เค็ม รวมไปถึงอาหารฟาสต์ฟู้ด ของหวาน ขนมกรุบกรอบ น้ำอัดลม อาหารที่มีกรดไขมันอิ่มตัว และไขมันทรานส์มาก
- ออกกำลังกายเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 5 วัน วันละ 30 นาที (อย่างน้อยสัปดาห์ละ 150 นาที) และหมั่นเคลื่อนไหวร่างกายระหว่างวัน เช่น การเดิน การแกว่งแขน หรือการขึ้นลงบันได
- จัดการกับอารมณ์ ฝึกสมาธิ และผ่อนคลายความเครียด เช่น ฟังเพลง ทำงานอดิเรก พบปะเพื่อนฝูง
- ลด ละ เลิก การสูบบุหรี่ ที่เป็นอันตรายทั้งต่อตนเองและผู้คนรอบข้าง
- ไม่ดื่มสุราหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสมลภาวะทางอากาศทั้งในและนอกตัวอาคาร
นอกจากนี้ การตรวจสุขภาพประจำปีโดยเฉพาะในวัย Gen ยัง Active เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้ามอย่างยิ่ง เพราะหากตรวจพบว่ามีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคไม่ติดต่อตั้งแต่เนิ่น ๆ จะทำให้ดูแลรักษาสุขภาพได้ตรงจุดมากขึ้น ด้วยการควบคุมอาหารและการออกกำลังกายที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยป้องกันการเกิดโรคไม่ติดต่อใน Gen ยัง Active ได้นั่นเอง
ข้อมูลโดย : กรมอนามัย
เรียบเรียงโดย: รศ. นพ.สัมมน โฉมฉาย
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล