ห้องน้ำผู้สูงอายุ เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญสำหรับบ้านของ Gen ยัง Active วัย 50+ จึงจำเป็นต้องเน้นถึงความปลอดภัยเป็นหลัก โดยเฉพาะการเข้าห้องน้ำ ซึ่งเคยมีเหตุการณ์ที่ผู้สูงอายุเข้าห้องน้ำแล้วลื่น ส่งผลทำให้บาดเจ็บเล็กน้อยจนถึงอาการหนักกันอยู่บ่อย ๆ ดังนั้นจึงจะต้องใส่ใจในการเลือกห้องน้ำให้ปลอดภัย และใช้งานได้จริง
แล้วจะทำอย่างไรให้ห้องน้ำเป็นเซฟโซนสำหรับ Gen ยัง Active และทุกคนในครอบครัว ทางเราได้รวบรวมข้อควรรู้ในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุ เพื่อใช้เป็นไกด์ไลน์สำหรับทำห้องน้ำใหม่ หรือปรับปรุงเพื่อคนที่เรารัก ซึ่งปัจจัยสำคัญที่ต้องคำนึงถึงมีดังนี้
พื้นภายในห้องน้ำ
โดยปกติแล้วห้องน้ำภายในบ้านอาจจะไม่ได้แบ่งออกเป็นโซนเปียกและโซนแห้ง แต่สำหรับผู้สูงอายุนั้นควรออกแบบให้ห้องน้ำแยกพื้นที่เปียกและแห้ง เพื่อเอื้อประโยชน์ในการใช้งาน - แยกพื้นที่เปียกและพื้นที่แห้ง - พื้นห้องน้ำควรปรับให้มีความเรียบเสมอกัน ไม่สูง ๆ ต่ำ ๆ - พื้นภายในห้องน้ำต้องไม่ลื่น เพื่อป้องกันการลื่นล้ม แนะนำเป็นพื้นกันลื่น อาจจะเป็นพื้นกระเบื้อง หรือพื้นไม้ก็ได้
ราวจับ
นับเป็นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ เนื่องจากว่าผู้สูงอายุอาจจะลุกนั่งบนชักโครกไม่สะดวก การมีราวจับข้าง ๆ ชักโครกจะช่วยให้จับและยืนขึ้นได้โดยไม่ลำบากนัก และที่สำคัญคือควรติดตั้งอย่างแน่นหนา เพื่อให้การรับน้ำหนักเป็นไปได้โดยปลอดภัย
- ราวจับบริเวณอาบน้ำ ควรติดตั้งราวพยุงตัวในแนวดิ่ง เพื่อใช้ในการเกาะยึดเวลาที่เคลื่อนไหว หรือลุกนั่ง โดยติดตั้งราวพยุงตัวให้สูงจากพื้นประมาณ 60-85 เซนติเมตร - ราวทรงตัวแบบค้ำยันบริเวณชักโครก ราวจับพยุงตัวสำหรับลุกนั่งที่ด้านข้างชักโครก ติดตั้งฝั่งเดียวหรือสองฝั่งก็ได้ หรือจะเป็นราวทรงตัวด้านหนึ่ง และราวติดผนังอีกด้านหนึ่งก็ได้เช่นกัน โดยระยะติดตั้งควรสูงจากพื้นประมาณ 58-70 เซนติเมตร
โซนอาบน้ำ
- ฝักบัวที่ใช้สำหรับอาบน้ำ ควรเลือกใช้แบบที่ปรับระดับสูง-ต่ำได้ เพื่อที่จะไม่ต้องเอื้อมสูงในการหยิบใช้งาน ควรเป็นก๊อกฝักบัวแบบก้านโยก ใช้งานง่าย - หากติดตั้ง เครื่องทำน้ำอุ่น ควรปรับอุณหภูมิให้เหมาะสม เพื่อให้ผู้สูงอายุได้อาบน้ำอย่างอบอุ่น เพราะบางคนสายตาไม่ดีจนไม่สามารถปรับอุณหภูมิของเครื่องทำน้ำอุ่นได้ด้วยตัวเอง จึงควรปรับอุณหภูมิไว้ให้พร้อมใช้งานทันที - พรมกันลื่น ติดตั้งไว้ในบริเวณอาบน้ำ เพื่อช่วยป้องกันการลื่นเวลาพื้นที่อาบน้ำเปียก - เก้าอี้นั่งอาบน้ำ เมื่ออายุเพิ่มขึ้น อาจจะไม่สะดวกในการยืนอาบน้ำเหมือนก่อน ดังนั้นการเลือกเก้าอี้ที่เหมาะสำหรับสรีระ ที่นั่งกว้าง มั่นคงแข็งแรง และที่สำคัญจะต้องไม่ลื่น เพื่อให้ผู้สูงอายุได้นั่งอาบน้ำได้อย่างสะดวก
ประตู
ประตูห้องน้ำสำคัญมาก เพราะเป็นปราการด่านสำคัญที่จะเปิดให้ผู้ช่วยเหลือเข้ามาเมื่อเกิดอุบัติเหตุ ดังนั้นควรใช้เป็นแบบบานเลื่อน และมีขนาดกว้างไม่น้อยกว่า 90 เซนติเมตร เพื่อให้ Gen ยัง Active เข้าไปทำธุระส่วนตัวได้อย่างสะดวก หรือในขณะเดียวกัน บางท่านที่จะต้องนั่งวีลแชร์ก็สามารถเข็นเข้าไปได้เลย และควรติดตั้งสวิตช์ฉุกเฉินไว้ใกล้กับบริเวณชักโครกหรืออ่างอาบน้ำ สำหรับกดปุ่มขอความช่วยเหลือ
ระบบปลั๊กไฟและไฟส่องสว่าง
- ปลั๊กไฟภายในห้องน้ำควรจะมีฝาเปิดปิดเพื่อไม่ให้เกิดอันตราย กรณีมือเปียกแล้วเกิดไปโดนปลั๊กไฟ - ภายในห้องน้ำควรมีความสว่างมากเพียงพอ ทำให้มองเห็นได้ชัดขึ้น - หลีกเลี่ยงการเลือกไฟหรี่ ไฟสีเหลือง หรือสีไฟที่มองเห็นได้ไม่ชัด เพราะอาจทำให้วิงเวียนศีรษะจากแสงไฟ และเป็นลมในห้องน้ำได้
ทั้งหมดนี้คือเคล็ดลับปรับปรุงห้องน้ำธรรมดา ให้เป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับ Gen ยัง Active แต่จะดีแค่ไหน หากมีนวัตกรรมห้องอาบน้ำอัจฉริยะที่คิดค้นมาเพื่อผู้สูงอายุโดยเฉพาะ ไปทำความรู้จักกับนวัตกรรมสุดเจ๋งกันเลย
‘The Aqua Station’ ห้องอาบน้ำอัจฉริยะ หรือ Smart Shower ตัวนี้คิดค้นโดย David John ซึ่งถูกพัฒนาเพื่อผู้สูงอายุและผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากผิดปกติโดยเฉพาะ เมื่อการอาบน้ำเป็นกิจวัตรประจำวันที่ทุกคนต้องทำ แต่ด้วยสภาพร่างกายที่ไม่เอื้ออำนวย ทำให้การอาบน้ำด้วยตัวเองเป็นเรื่องยากมากสำหรับบางคน แต่ ‘The Aqua Station’ ช่วยให้ผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยสามารถอาบน้ำได้ด้วยตัวเองเพียงแค่เข้าไปยืนในห้องน้ำพิเศษนี้ ระบบจะแยกเป็น 2 ส่วน คือ ระบบช่วยอาบน้ำ และระบบเป่าแห้ง
สำหรับข้อดีอีกอย่างของห้องอาบน้ำอัจฉริยะนี้คือไม่จำเป็นต้องสร้างห้องน้ำใหม่ ตัวกล่องอาบน้ำสามารถนำไปวางแม้กระทั่งห้องน้ำที่ไม่ใหญ่โตอย่างอะพาร์ตเมนต์ ที่มีพื้นที่จำกัดได้ และสามารถทำให้ผู้ใช้งานเข้าไปใช้งานได้ง่ายโดยระบบประตูบานเลื่อน รวมทั้งมีระบบควบคุมอุณหภูมิของน้ำอีกด้วย
เพราะอุบัติเหตุเป็นเรื่องที่เราคาดไม่ถึง และอุบัติเหตุภายในห้องน้ำก็เป็นสิ่งที่มีให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ดังนั้นการใส่ใจในรายละเอียดเกี่ยวกับห้องน้ำสำหรับวัย Gen ยัง Active จึงเปรียบเสมือนการป้องกันเหตุการณ์ไม่คาดฝันไม่ให้เกิดขึ้น
เอกสารอ้างอิง: กรมกิจการผู้สูงอายุ. 7 นวัตกรรมเพื่อผู้สูงอายุใช้ชีวิตง่ายและปลอดภัยขึ้น. (2567, มิถุนายน, 6) https://www.dop.go.th/th/implementaion/6/22/1243